nuclear.engineer.loxblog.com سایت جامع مهندسی هسته ای وفیزیک هسته ای |
|||||||||||||||||
یک شنبه 17 شهريور 1392برچسب:, :: 18:48 :: نويسنده : دکتر مهدی ادیبی دکتری (phd مهندسی هسته ای )
تولید سوخت هستهای برنامۀ کلان دیگر در توسعۀ هستهای ایران، خودکفائی در زمینۀ تولید سوخت هستهای است. تصمیم به ساخت انواع نیروگاههای اتمی که تماماً تحت نظارت آژانس انجام خواهد شد، جمهوری اسلامی ایران را ملزم میسازد که در زمینۀ تولید انواع سوخت هستهای فعالیت نماید.[2] حجم سوخت هستهای مورد نیاز این نیروگاهها نیز ایران را ملزم به برنامه ریزی بلندمدت برای تأمین آن از منابع داخلی و بیرونی می کند. برخوردهای تبعیض آمیز با جمهوری اسلامی ایران و اعمال استانداردهای دوگانه و همچنین دلائل زیر، ایران را مصمم و ملزم به پیگیری سیاست چرخۀ سوخت بومی کرده است.
- آمریکا در قبل از انقلاب اسلامی طبق قرارداد منعقده با ایران متعهد به تحویل سوخت رآکتور اتمی تهران بود که پس از انقلاب، مانع از حمل سوخت آماده به ایران شد.
- ایران 60 تن UF6 در اروپا دارد که هنوز به آن تحویل نشده است. سوخت اولیۀ نیروگاه بوشهر که توسط ایران از زیمنس خریداری شده بود، 25 سال توقیف شد و آلمانها حاضر به تحویل آن به ایران نشدند و سرانجام نیز مجوز صادرات آن به ایران لغو گردید.
- جمهوری اسلامی ایران 10% سهام کارخانۀ غنیسازی اورودیف را داراست. اما حتی یک گرم اورانیوم نیز به ایران داده نشده است که حداقل برای تولید رادیوایزوتوپ ها با کاربرد پزشکی مورد نیاز فوری کشور بود.
- در دهۀ 1980 کمیته ای تحت عنوان تضمین تأمین نیازهای هستهای توسط آژانس برای رفع نگرانی کشورهایی که نیروگاه دارند ولی به تولید سوخت نمی پردازند، ایجاد شد. 7 سال مذاکرۀ این کمیته نتیجه ای به بار نیاورد. لذا، هیچ سند بینالمللی الزام آور حقوقی برای تضمین تأمین سوخت هستهای نیز وجود ندارد.[3]!
برخی محافل سیاسی و رسانهای، برنامۀ هستهای ایران را جاه طلبانه و غیراقتصادی می خوانند. آیا می توان کشوری را که می خواهد تحت نظارت آژانس بیست هزار مگاوات برق هستهای تولید و خود به تأمین سوخت آن مبادرت نماید، جاه طلب نامید. اگر ا ین چنین است، ده ها کشور جهان جاه طلب می باشند و اگر گفته شود فعالیتهای مذکور غیراقتصادی است، باید گفت کشورهایی مثل آمریکا، روسیه، فرانسه، انگلستان، آلمان، چین، ژاپن، هند، کانادا، پاکستان، برزیل و آرژانتین که عملاً تمامی مراحل چرخۀ سوخت هستهای را در مقیاس صنعتی و یا نیمه صنعتی در اختیار دارند، فعالیتی غیراقتصادی انجام داده اند. چند کشور معدود برنامه غنیسازی اورانیوم ایران برای تولید سوخت هسته ای را در جهت ساخت تسلیحات هستهای قلمداد کرده اند. هم اکنون بیش از 12 کشور در جهان غنیسازی اورانیوم را در مقیاس صنعتی و یا نیمه صنعتی انجام می دهند. آیا می توان گفت تمامی این کشورها در راستای ساخت سلاح هستهای عمل می کنند؟ آیا پیشرفت در علم شیمی و یا علم میکروب شناسی و بیولوژی به معنی ساخت سلاحهای شیمیایی و یا میکروبی است؟ این کشورها بعضاً اعلام می کنند با توجه به این که روسیه متعهد به تأمین سوخت هستهای ایران شده است، چرا ایران برای چرخۀ سوخت هستهای سرمایه گذاری می کند؟ باید یادآور شد که روسیه تنها متعهد به تأمین سوخت هستهای نیروگاه اتمی بوشهر بوده و هیچ تعهدی نسبت به ارسال سوخت هستهای به سایر نیروگاههایی که ایران مصمم به ساخت آنهاست، ندارد. روسیه حتی در زمینۀ سوخت هستهای نیروگاه اتمی بوشهر نیز متعهد به ارسال سوخت برای مدت محدود و مشخصی است و بدین لحاظ، ایران حتی در مورد نیروگاه اتمی بوشهر نیز پس از اتمام قرارداد با روس ها، ملزم به تأمین سوخت هستهای از منابع دیگر می باشد. نکتۀ مهمی که در بحث تأمین انرژی (سوخت- برق) باید به آن توجه داشت و این خود سبب مداخلات برخی کشورهای زورگو در مناطق استراتژیک جهان به ویژه خلیج فارس شده است، امنیت انرژی است. کشورهای صنعتی60 درصد نفت جهان را مصرف می کنند، ولی فقط سی درصد آن را تولید می کنند. بدیهی است کشورهای عضو اوپک و بالأخص کشورهای تولید کنندۀ نفت حوزۀ خلیج فارس، نقش تعیین کننده ای را در تأمین این انرژی دارا هستند. همین وابستگی غرب و آمریکا به انرژی (نفت)، سبب مداخلات آنان در منطقه خلیج فارس شده است. چگونه است که این کشورها و بالأخص آمریکا برای تأمین امنیت انرژی مورد نیاز خود به حضور نظامی در منظقه اقدام می کنند و حتی مبادرت به اشغال نظامی عراق می کنند، ولی جمهوری اسلامی ایران حق ندارد برا ی تأمین امنیت انرژی مورد نیاز خود از ابزارها و امکانات موجود داخل کشور که برابر اسناد بین المللی مربوطه ممنوع نیز نشده اند، استفاده نماید؟!
[1] این مطلب از این منبع اخذ شده است: برنامه هسته ای ایران: واقعیت های اساسی، کاظم غریب آبادی، موسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، 1387.
1- در راستای ساخت نیروگاههای جدید، رئیس سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران در روز بیست فروردین 1386 (روز ملی فناوری هستهای و ورود ایران به مرحلۀ غنیسازی صنعتی برای تولید سوخت هستهای) اظهار داشت مراحل طراحی و ساخت نیروگاه 360 مگاواتی با شتاب پیگیری میشود و مناقصه دو واحد هزار مگاواتی و همچنین مکانیابیبرای نیروگاههای دیگر نیز اجراء خواهد شد.
[3] - در همین زمینه قابل ذکر است که در ژوئن 2004 نیز آقای البرادعی یک گروه کارشناسی 29 نفره را از 25 کشور (و رژیم صهیونیستی اسرائیل) تشکیل داد. این گروه مأموریت داشت که به تجزیه و تحلیل مسائل و گزینه های مربوط به رهیافت های چند جانبۀ چرخۀ سوخت هستهای بپردازد. گزارش این گروه در 22 فوریه 2005 آماده و ارائه گردید. این گزارش که اجماع تمامی اعضای گروه را نیز نداشت، راه کارهایی را به این شرح پیشنهاد نمود: تقویت مکانیسم های موجود بازار تجاری، توسعه و اجرای تضمین های تأمین بینالمللی با مشارکت آژانس، ترویج تبدیل داوطلبانه تأسیسات موجود به رهیافت های چندجانبۀ سوخت هستهای، ایجاد تأسیسات چندجانبه به ویژه منطقه ای براساس مالکیت مشترک. روح کلی این راه کارها، تقویت مکانیسم های چندجانبه برای تضمین تأمین سوخت هستهای است و از آنجا که گروه کارشناسی مربوطه اجماعی در این خصوص نداشت، این گزارش جنبۀ عملیاتی پیدا نکرد. برای مطالعۀ این گزارش، به این سند مراجعه شود:
IAEA, Infcirc/640/, 22 Feb 2006, (Multilateral Approach to the Nuclear FuelCycle: Expert Group Report to IAEA DG).
یکی از اقداماتی که مدتی است در دستور کار آژانس و کشورهای غربی و آمریکا به منظور عدم گسترش سلاحهای هستهای قرار گرفته است، جلوگیری از ایجاد چرخۀ سوخت هستهای در کشورها (چرخۀ سوخت بومی) و تضمین تأمین آن در سطح بینالمللی (ترتیبات بینالمللی یا منطقه ای) است. طرح های تولید سوخت هستهای براساس رهیافت های چندجانبه به نحوی که ندارها چرخۀ سوخت داخلی را پیگیری نکنند، با این هدف اصلی ارائه و پیگیری می شوند که یک انحصار در این کالای استراتژیک برای کشورهای پیشرفته هستهای ایجاد شود و با ایجاد انحصار تولید سوخت هستهای، جریان آینده مبادلات سوخت هستهای را کنترل و هدایت کنند. یکی از مهمترین این طرح ها طرح موسوم به شش کشور فرانسه، آلمان، هلند، آمریکا، انگلیس و روسیه است که به اجلاس ژوئن 2006 شورای حکام آژانس ارائه شده است. طبق این طرح که هنوز مراحل بررسی و پیگیری خود را توسط بانیان آن طی می کند، کشورهای دریافت کنندۀ سوخت از ترتیبات ایجادی توسط این طرح نباید در سطح ملی فعالیتهای حساس چرخۀ سوخت را پیگیری کنند. برای مطالعۀ این طرح به سند زیر مراجعه شود:
IAEA, Gov/Inf/2006/10, 1 June 2006, (Concept for a Multilateral Mechanismfor Reliable Access to Nuclear Fuel
نظرات شما عزیزان:
درباره وبلاگ آخرین مطالب پيوندها
تبادل لینک
هوشمند
|
|||||||||||||||||
|